Kiểm định và hiệu chuẩn đều là quy trình đánh giá độ chính xác của phương tiện đo lường, nhưng có những khác biệt quan trọng trong mục đích, quy trình và ứng dụng của chúng. Dưới đây là 4 cách phân biệt kiểm định và hiệu chuẩn mà bạn nên biết.
1. Mục Đích Thực Hiện
- Kiểm định: Là quá trình bắt buộc nhằm đảm bảo thiết bị đo đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tiêu chuẩn quốc gia. Thiết bị đo cần phải qua kiểm định trước khi đưa vào sử dụng để tránh sai lệch trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc dịch vụ liên quan đến sức khỏe, an toàn.
- Hiệu chuẩn: Là quá trình kiểm tra và điều chỉnh thiết bị đo theo tiêu chuẩn quốc tế nhằm đảm bảo độ chính xác. Hiệu chuẩn không bắt buộc về mặt pháp lý, nhưng cần thiết để đảm bảo độ chính xác trong các ứng dụng đo lường yêu cầu độ chính xác cao.
2. Quy Trình Thực Hiện
- Kiểm định: Thường được thực hiện bởi các cơ quan nhà nước hoặc đơn vị được nhà nước ủy quyền. Quy trình kiểm định tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn quốc gia và thiết bị sau khi kiểm định sẽ được gắn dấu hoặc giấy chứng nhận hợp lệ.
- Hiệu chuẩn: Được thực hiện bởi các phòng thí nghiệm độc lập hoặc các tổ chức được công nhận về năng lực hiệu chuẩn. Quy trình này đo lường sai số và điều chỉnh thiết bị cho phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế (như ISO/IEC 17025), nhưng không nhất thiết phải có chứng nhận pháp lý.
3. Tính Bắt Buộc
- Kiểm định: Bắt buộc đối với các thiết bị đo lường được nhà nước quy định, đặc biệt là các thiết bị liên quan đến an toàn, sức khỏe hoặc các giao dịch thương mại.
- Hiệu chuẩn: Không bắt buộc về mặt pháp lý nhưng được khuyến nghị mạnh mẽ cho các thiết bị đo lường yêu cầu độ chính xác cao. Các doanh nghiệp thường hiệu chuẩn định kỳ để đảm bảo chất lượng sản phẩm và nâng cao uy tín.
4. Kết Quả và Thời Hạn Hiệu Lực
- Kiểm định: Sau kiểm định, thiết bị đo sẽ nhận được giấy chứng nhận kiểm định với thời hạn hiệu lực cụ thể, giúp thiết bị có thể sử dụng trong các giao dịch hay kiểm tra chính thức. Sau khi hết hạn, thiết bị phải được kiểm định lại.
- Hiệu chuẩn: Kết quả hiệu chuẩn sẽ cung cấp thông tin về sai lệch hiện tại của thiết bị và cách điều chỉnh. Hiệu chuẩn thường không có thời hạn pháp lý, nhưng các doanh nghiệp thường hiệu chuẩn định kỳ (ví dụ: hàng năm) để đảm bảo thiết bị đo luôn đạt độ chính xác mong muốn.
Kết Luận
Hiểu rõ sự khác biệt giữa kiểm định và hiệu chuẩn giúp doanh nghiệp lựa chọn phương pháp phù hợp để đảm bảo độ chính xác trong đo lường và đáp ứng yêu cầu pháp lý. Kiểm định cần thiết cho tính pháp lý và an toàn, còn hiệu chuẩn cần thiết cho độ chính xác cao và chất lượng sản phẩm.
